صندل قرمز (سندل قرمز) به فارسى در كتب طب سنتى «صندل قرمز» يا «صندل سرخ» گويند. و به انگليسىRed sandalwood و درخت آن به انگليسىRed saunders مىنامند.
درخت صندل قرمز از خانوادهLeguminosae و نام علمى صندل قرمز Pterocarpus santalinus L . مىباشد. چوب صندل قرمز به چين وارد مىشود و درخت صندل قرمز بومى مناطق هند، حبشه و زنگبار است. چوب آن قرمز است كه به نام صندل قرمز معروف مىباشد. در كتب طب سنتى ايران اين صندل را در رديف صندل سفيد تحت عنوان صندل نام مىبرند در صورتى كه چوب دو درخت متفاوت هستند و خواص آنها نيز تا حدودى متفاوت است.
تركيبات شيميايى صندل قرمز:
صندل قرمز از نظر تركيبات شيميايى در سر شاخههاى تازه درخت صندل قرمز گلوكوزيد و يك ماده رنگى قرمز وجود دارد. چوب صندل قرمز داراى عطر و بويى نيست. از اين درخت در اثر شكافى كه به تنه آن وارد مىشود صمغى مىگيرند كه به كينو معروف است، در صمغ كينو كه از اين درخت گرفته مىشود يك نوع تانن خاصى به نام كينوتانيك اسيد و يك ماده رنگى قرمز گرفته مىشود و با تقطير خشك، از آن مواد پيروكاتچين و پروتوكاتچى نيك اسيد به دست مىآيد كه اثر آنها تقريبا شبيه كاتچو است.
خواص صندل قرمز:
در هندوستان از چوب صندل قرمز به عنوان خنككننده و قابض و تونيك، در استعمال خارجى براى ناراحتىهاى صفراوى و رفع التهاب و سردرد گرم و كاهش تب و همچنين براى رفع ناراحتىهاى پوست و ضمنا براى تقويت ديد چشم تجويز مىشود. در تايوان از محلولى كه از خيس كرده خاك ارّه آن حاصل مىشود، براى كاهش ورم استفاده مىشود [ليو]. در اندونزى خاك ارّه صندل قرمز را با برنج مىپزند و براى قطع خونريزى مىخورند. بهطور كلى در طب سنتى از نظر طبيعت صندل سرخ را هم مانند صندل سفيد سرد و خشك مىدانند و عموما به عنوان معرّق مىخورند.
بركيل معتقد است كه چوب قرمز آن داروى رفع ناراحتى خون است و در زخمها و جراحتها از آن براى قطع خونريزى و چرك استفاده مىشود [استوارت]. بومىها در تايوان از اين گياه به عنوان يك داروى سرى براى معالجه مسموميت استفاده مىكنند.
چوب صندل قرمز درخت اثر قابض دارد ولى از صندل قرمز، جهت رنگ كردن بعضى مواد غذايى استفاده مىشود و گاهى داراى اثر رفع ورم مجراى بول و ترشّحات غير طبيعى آن است. اسانس صندل، از راه دستگاه گوارش بسهولت جذب و قسمتى از تركيبات صندل قرمز نيز كه از راه كليه و ششها دفع مىگردد، در اين اعضاء ضدّ عفونى بهعمل مىآورد. در اين موقع، بوى آن در ادرار و بخار دهان احساس مىشود. مصرف مقادير زياد صندل قرمز، ايجاد احساس سوزش و گرما در ناحيه معده و گاهى تهوّع و استفراغ مىكند. مصرف صندل قرمز در التهاب مجارى ادرار و ورم مثانه ناشى از ابتلا به سوزاك و همچنين برونشيت مزمن كه با ترشّحات فراوان همراه باشد و گاهى بهعنوان قابض در اسهالهاى سخت، توصيه شده است
منابع:
دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى
معارف گیاهی
با عرض سلام و خداقوت به مدیر وبسایت بوعلی
از اطلاعاتی که درباره چوب صندل گذاشته اید بهره بسیاری بردم و جا دارد از شما بدلیل بوجود اوردن اینچنین سایتی تشکر کرد .
ارادتمند شما فربد حیدری
ازتمام دست اندرکاران کمال تشکررادارم