بوعلی بوعلی باب سلامتی
گیاه مسواک یا چوب اراک(از تيره اراكيها كه فقط شامل يك گونه است) بهتربن گیاه تقویت کننده لثه می باشد که در گذشته از گیاه مسواک جهت تمیز کردن دندانها استفاده کرده اند
گیاه مسواک را به اسم طبی SALVADORA PERSICA نوشتهاند. به آن درخت شوره، درخت مسواك و چوج مىگويند.
گیاه مسواک داراى دو نوع است: 1 دشتى 2 كوهى.
عصاره، ريشه، گل، چوب، برگ، ميوه و پوست گیاه مسواک اثر طبى دارد.
گیاه مسواک، نافع رطوبت بدن، چاقى، سفيدى مو، ضعف لثهها، چرك دندان، بوى بد دهان، جرم دندان، ورم رحم، بواسير، كرم، سختى ادرار، اسهال، ضعف معده، بلغم صفراوى، روماتيسم، بزرگى طحال، سنگ كليه، مارگزيدگى، تب و ضعف هنگام قاعدگى مىباشد.
گیاه مسواک داراى مادهاى به نام سولوادرين و تريمتيل آمينTRIMETHYL AMIN است. استفاده گیاه مسواک براى زنهاى حامله مضر است. مسواك كردن زياد با آن باعث پيدايش جوش در دهان مىشود و مصلحش كتيرا است.
روايت:
امير المومنين عليه السلام فرمود: مسواك كردن به چشم نور مىدهد. ثواب مسواك كردن در روايات زيادى است كه بيشتر اوقات از درخت اراك مسواك مىنمودند. براى تفصيل آن به كتابهاى بحار، سفينة البحار و محاسن برقى مراجعه شود.
گیاه مسواک درختچهاى است از تيره اراكيها كه فقط شامل يك گونه است. برگهايش روبروى هم و كمى گوشتالو، گلهاى آن سفيد رنگ و كوچك و به شكل خوشه است. ميوهاش مثل هسته و زرد رنگ است كه آن را كباث مىنامند و در صورتى كه نارس باشد، سبز رنگ است كه خمط يا جهاض ناميده مىشود و خواص دارويى دارد. از برگ اين گياه شتران استفاده مىكنند و از ريشه آن كه چوبى و ستبر است، در قديم مسواك تهيه مىكردهاند.
مزاج گیاه مسواک:
مزاج گیاه مسواک در درجه اول گرم و خشك است. به قول شيخ، مزاج گیاه مسواک خشك و در سردى و گرمى معتدل است به قول بغدادى درخت گیاه مسواک خشك است. در درجه دوم گرم و خشك است.
خواص گیاه مسواک:
گیاه مسواک داراى خواص جمع كردن، باز كردن، تندى، جلا دهنده، هضم كننده و برّنده است و براى رطوبات چسبنده و بادهاى غليظ مفيد است و چون عصاره نوع سياه آن را هر روز يك مرتبه به مدت هفت روز بنوشند، بدن را ضعيف و لاغر مىگرداند و چون از آن به عنوان خضاب استفاده كنند مو را سياه مىكند. از ريشه آن مسواك تهيه مىگردد كه لثهها را تقويت نموده، دهان را خوشبو و چرك دندان را از بين مىبرد. خوراك گل گیاه مسواک نافع زخم معده است.
جلا دهنده، محلل، برّنده، باز كننده سدّه و نافع رطوبات چسبنده و بادهاى غليظ است. پخته شده گیاه مسواک در روغن زيتون جهت تحليل ورم رحم، بواسير، شعفه و پخته گیاه مسواک جهت راحتى بول و پاك كننده مثانه و تخم آن جهت تقويت معده و رفع اسهال بىنهايت مفيد است. مسواك كردن با چوب آن درخشندگى دندانها را موجب مىگردد و لثهها را تقويت مىكند، ولى استفاده بيش از حد آن، باعث پيدايش خرابى در لثههاست.
محل رويش گیاه مسواک:
محل رويش آن در نواحى جنوبى آسيا، ايران، هند، مصر و حبشه مىرويد.
در پاكستان، حدود مرز افغانستان و ايران در مناطق خشك مىرويد. و همچنين در مناطق خشك هند مىرويد.
مشابه گیاه مسواک:
مشابه گیاه مسواک، صندل سفيد است.
منبع:
– گياهان دارويى، دكتر زرگرى، ج 2.
– المفردات.
– فارماكوگرافيا.
– تحفه حكيم.
عااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااالی