جوش صورت

جوش صورت اقسام گوناگونى دارد که همه جوش صورت با غدّه‏هاى ترشّح کننده چربى پوست (نه غدّه‏هاى ترشّح کننده عرق) یا غدد مربوط به پیاز مو ارتباط دارند.

نوعى جوش صورت وجود دارد که غدد چربى پوست سر را مبتلا مى‏سازد و به پیشانى و صورت نیز سرایت مى‏کند. در نوع دیگر جوش صورت پوست سر و گونه‏ها پوسته پوسته مى‏شود و شوره ایجاد مى‏کند. در قسم دیگر جوش صورت روى صورت برجستگیهاى سخت و شاخى پیدا مى‏شود (این نوع در سالخوردگان بیشتر مشاهده مى‏گردد). در نوع دیگر جوش صورت در داخل برجستگیها مادّه‏اى پنیرى شکل پیدا مى‏شود. در عین حال برآمدگیها و تومورهاى صورت و پوست افراد بالغ نیز جزو بیماریهاى پوستى و از گروه جوش صورت به شمار مى‏آیند. شایع‏ترین نوع جوش صورت عارضه‏اى است معروف به «جوش سیاه» که در آن بینى، صورت و پیشانى از دانه‏هاى سر سیاهى پوشیده مى‏شود. جوش صورت به هر نوع که ظاهر شود علّت اصلى آن همواره عادت به تغذیه غلط و یبوست مزمن است، زیرا موادّ زایدى که باید به خارج دفع شوند در دستگاههاى بدن باقى مى‏مانند و ناچار از راه غدّه‏هاى چربى پوست به صورت جوش صورت به خارج رانده مى‏شوند.

درمان جوش صورت:
استعمال و استفاده از مرهم و پماد براى رهایى از جوش صورت کار بیهوده‏اى است. درمان اساسى و مؤثّر جوش صورت اصلاح رژیم غذایى است، گرچه تدابیر موضعى نیز مى‏تواند نتیجه مطلوب بدهد. ابتدا باید شخص مبتلا به جوش صورت را به رژیم تمام میوه به مدّت پنج تا هفت و حتّى ده روز بگذارند (برحسب شدّت بیمارى) و پس از آن رژیم هفتگى مقرّر برقرار گردد. در بعضى موارد دوره‏هاى دیگر رژیم تمام میوه براى سه روز به فواصل یک ماه لازم مى‏گردد تا آنکه وضع پوست کاملًا به حال تنقیه شبانه با آب گرم جهت پاکسازى روده‏ها براى هفته اوّل درمان و رعایت مقرّرات عمومى به منظور ریشه کن ساختن یبوست نباید از نظر دور شود. حمّام داغ سولفات منیزى دو الى سه مرتبه در هفته در تمام اقسام جوش صورت بسیار مؤثّر و مفید واقع خواهد شد

عوامل بسیارى مى‏توانند در ایجاد جوش صورت دخالت داشته باشند که یکى از آنها بدى تغذیه مى‏باشد. به کار بردن رژیم غذایى ذیل، در بهبود این بیمارى مؤثر است.

رژیم غذایی برای درمان جوش صورت:
غذاهاى مجاز برای درمان جوش صورت عبارت است از: انواع گوشت‏هاى کم‏چربى و سرخ نشده، غذاهاى کم‏چربى و تهیه شده از روغن مایع نباتى، انواع سوپ‏ها، برنج و نان سبوس‏دار، انواع میوه‏ها و سبزى‏ها به خصوص میوه‏هاى حاوى ویتامین‏C فراوان (مثل پرتقال و لیمو و زرشک) آشامیدن آب زرشک و آب پرتقال صبح ناشتا (براى آن دسته افرادى که مبتلا به فشار خون پایین نیستند) مایعات به میزان ۵/ ۲ لیتر در روز، سالادهایى که از جوانه‏ى گندم و عدس و نخود و غیره تهیه شده باشد.

مواردى که افراد مبتلا به جوش صورت باید رعایت کنند عبارت است از:
اجتناب از خوردن شکلات و شیرینى، آجیل، تنقلات، بستنى و غیره …
غذاهایى که عده‏اى به آنها حساسیت دارند مثل: شیر و پنیر و یا سبزى‏هایى مثل بادنجان و گوجه‏فرنگى و یا تخم‏مرغ.

ضمنا پاکیزه نگاهداشتن پوست و استفاده از لوازم آرایش بهداشتى در بهبود جوش صورت مؤثر است‏[

پیشگیرى و درمان جوش صورت از نگاه دیگر :

۱- روحیه بیمار مبتلا به جوش صورت را باید تقویت کرد و به او فهماند که نه تنها درمان شامل اعاده زیبایى در برطرف کردن جوشها است بلکه باید از پیدایش جاى زخم همیشگى جوشها نیزجلوگیرى کرد.

۲- رژیم غذایىسالم

۳- هر نوع مواد دارویى که بیمار مصرف مى‏کند حتى‏المقدور باید قطع شود و مخصوصا از تجویز ماده یُد خوددارى شود.

۴- از صرف مواد روغنى و چربى بر روى پوست بدن باید احتراز شود.

۵- درمان کم خونى، بدى تغذیه، عفونت‏ها، اختلالات گوارشى و عوامل دیگرى که احیانا تعادل مزاج را بر هم مى‏زند ضرورى است.

درمان اساسى و مؤثّر جوش صورت اصلاح رژیم غذایى است، گرچه تدابیر موضعى نیز مى‏تواند نتیجه مطلوب بدهد. ابتدا باید شخص مبتلا به جوش صورت را به رژیم تمام میوه به مدّت پنج تا هفت و حتّى ده روز بگذارند (برحسب شدّت بیمارى) و پس از آن رژیم هفتگى مقرّر برقرار گردد.

در بعضى موارد دوره‏هاى دیگر رژیم تمام میوه براى سه روز به فواصل یک ماه لازم مى‏گردد تا آنکه وضع پوست کاملًا به حال تنقیه شبانه با آب گرم جهت پاکسازى روده‏ها براى هفته اوّل درمان و رعایت مقرّرات عمومى به منظور ریشه کن ساختن یبوست نباید از نظر دور شود. حمّام داغ سولفات منیزى دو الى سه مرتبه در هفته در تمام اقسام جوش صورت بسیار مؤثّر و مفید واقع خواهد شد.

آبلیمو را در شربت عسل مخلوط مصرف نمائید (در صورتى که عسل باشد نه شیره شکر و موم) تا جوشهاى قرمز روى پوست و حتى خالهاى ریز و کوچک را از بین ببرد.

کسانى که مبتلا به جوشهاى چرکى یا دمل در بدن خود مى‏شوند بایستى هر روز ۱۸۰ گرم آبلیمو را به تنهایى یا با آب پیاز یا سیر یا هویج یا آب شلغم خام مى‏توانند مصروف کنند.

اگر بتوانید در غذاى روزانه خود به اندازه کافى سبزى و میوه مصرف نمایید، در دستگاه گوارش و کبد شما عارضه‏اى به وجود نخواهد آمد. با توجّه به تغذیه و بهداشت مزاج خود، مى‏توانید پوستى صاف و با طراوت داشته باشید. کسانى که در فصل بهار و تابستان دچار این عارضه مى‏شوند، لازم است به دستورات زیر توجّه کنند:

۱- شستشوى صورت با صابون اسیدى مانع به وجود آمدن جوش در صورت خواهد شد.

۲- براى رفع و مبارزه با چربى زیاد پوست، پس از صابون زدن صورت، باید پنبه‏اى را که آغشته به الکل ۹۰ درجه (الکل کامفره) است به چهره کشید.

۳- مواظبت از کبد شرط اساسى درمان و جلوگیرى از جوش صورت است.

۴- بکار بردن ماسکهاى طبیعى که از میوه‏جات باشد، کمک مؤثّرى مى‏باشد

تهیه و تنظیم از بوعلی باب سلامتی
منابع مورد استفاده:
۱- دریایى، محمد، دانشنامه طب اهل بیت علیهم السلام بر اساس طب الأئمه علیهم السلام، ۱جلد، پیام کتاب – تهران، چاپ: اول، ۱۳۸۸ ه.ش.
۲- کتاب دکتر براى همه
۳- نورانى، مصطفى، دائره المعارف بزرگ طب اسلامى (نورانى)، ۱۲جلد، ارمغان یوسف – قم، چاپ: اول، ۱۳۸۴ ه.ش.