برص یا Vitiligoاز دست رفتن رنگدانهى طبيعى در قسمتهايى از پوست است كه بيشتر در صورت و دستها رخ مىدهد. برص در بالغين جوان از همه شايعتر است و نيز گاهى به صورت خانوادگى مشاهده مىشود. افراد مبتلا به برص داراى پچهاى نامنظمى از پوست رنگ پريده، به علت از دست رفتن ملانين رنگدانهاى كه باعث ايجاد رنگ پوست مىشود هستند. اين اختلال در افراد تيرهپوست مشهودتر است.
در حدود نيمى از همهى موارد برص قبل از سن 20 سالگى ايجاد مىشود. اين وضعيت منجر به ناراحتى جسمى نمىشود اما تعدادى از بيماران به علت تغيير رنگ پوستشان دچار مشكل روحى مىشوند.
به نظر مىرسد كه برص يك اختلال خودايمنى است كه در آن پادتنهايى توسط بدن توليد شده كه عليه بافتهاى خودى عمل مىكنند. در چنين شرايطى پادتنها سلولهاى توليدكنندهى ملانين در پوست را تخريب مىكنند. حدود يك نفر از هر 3 فرد مبتلا به برص داراى سابقهى خانوادگى هستند. به همين نسبت هم داراى يك نوع اختلال خودايمنى ديگر مثل كمخونى بدخيم مىباشند. از دست رفتن رنگ پوست به صورت تدريجى، در طى ماهها حتى سالها رخ مىدهد.
علايم برص یا Vitiligoعبارتند از:
– پچهاى پوستى بدون رنگدانه ممكن است در هر قسمتى از بدن به وجود آيند اما در صورت و دستهابرص یا Vitiligo شايعترند.
– برص یا Vitiligo در بعضى موارد بر روى نواحى پوستى مبتلا، موهاى سفيدى به علت از دست رفتن رنگدانهى فوليكولهاى مو مشاهده مىشوند.
گاهى ممكن است بيماران در نواحى وسيعى از پوست خود رنگدانه را از دست بدهند، در چنين مواردى احتمال دارد كه بقيهى پوست را سفيد كنند تا رنگ كلى پوست يكنواختتر به نظر رسد. هيچ علاج قطعى براى برص وجود ندارد و اغلب پچهاى بدون رنگدانه به آهستگى شروع به بزرگ شدن مىكنند. بااينوجود حدود 3 نفر از هر 10 فرد مبتلا، رنگ طبيعى پوستشان را بهطور خودبهخودى باز مىيابند.
اگر مبتلا به لكهاى پيسى (لكهاى سفيد) شدهايد، ضمن پرهيز از خوردن ذرت، شير، لبنيات، ماهى و خوراكىهايى كه طبيعت آنها سرد هستند و همچنين خوردن آب زياد و غذاهاى شبمانده، بايد از خوراكهايى كه موافق اين بيمارى هستند زياد استفاده كنيد، مانند: آش گشنيز با آبغوره، آش تمر هندى، آش سماق، آش زرشك، آش آلو، آبليمو، آبغوره، آلو، زرشك، غازياقى و ايارج فيقرا. ضمنا بوييدن گل نرگس هم مفيد مىباشد.
منبع:
دائرة المعارف گياه درمانى ايران، ص: 835