افتیمون

Description

افتیمون
افتیمون (میوه)
گرم و خشک است‏
افتیمون‏
برخى آن را أفتیمون نوشته‏اند، رازى آن را أبتیمون آورده است. گیاهى کوچک، نخ مانند که با بوته‏ها و درختچه‏هاى دیگر درهم مى‏پیچد. و انگل‏وار با آنها زندگى مى‏کند
دیرى نمى‏گذرد که گیاه میزبان به ویژه اگر میزبان صعتر باشند آن را خفه کرده، مى‏میراند. ریشه‏ى واژه یونانى است، و إبتیموس گفته مى‏شود که معنى آن زندگى انگل‏وار بر روى گیاه سعتر است.
(ذ: شکوفه‏ى آویشن (سعتر) و سرشاخه‏هاى باریک آن، گرم و خشک است، به تازى «سبع الشعراء» گویند. برخى آن را زیره رومى مى‏دانند. سرخ‏رنگ و مزه‏اى تند دارد (آنندراج) در بیمارى‏هاى قلبى در گذشته بکار مى‏رفته است. از تیره‏ى پیچکان و انگل گیاهان است. به آن سس صغیر، کشوث، دواء الجنون، نیز گویند (فرهنگ معین)) المنصوری فی الطب (ترجمه)، ص: ۶۳۹

افتیمون
این گیاه که بزبان هندى اکاس بیل نامیده مى‏شود گیاهى است از تیره پیچک صحرائى علفى و یکساله و داراى ساقه‏هاى ظریف و باریک است که قابلیت انعطاف داشته و رنگ ساقه تقریبا کرم مایل به قرمز است این گیاه بصورت انگل بر روى گیاهان بسر مى‏برد و بر آنها مى‏پیچد و انواع مختلفى دارد که بعضى داراى گلهاى سفید و بعضى زرد و بعضى داراى گل قرمز مى‏باشند.
این گیاه در بسیارى از نقاط روى زمین موجود است و در دامنه کوهها تا ارتفاع ۲۰۰۰ مترى نیز مشاهده مى‏گردد. اطباء قدیم از این گیاه براى معالجه مرض اسکوربوت استفاده مى‏کرده‏اند دانه آن از دانه خردل ریزتر و قرمز مایل به زرد است طعم این گیاه تلخ و تند است.
طبیعت این گیاه گرم و خشک است از این گیاه بعنوان مسهل در بیماریهائى مانند لقوه و خواب رفتن اعضاء بدن و دردهاى مفصلى استفاده مى‏شود. براى معالجه سردردهاى مزمن سودادى مزاج که همراه با ناراحتى‏هاى فکرى مى‏باشد روزى دو مثقال از پودر خشک شده این گیاه را در یک لیوان شیر بخیسانند و با هفتاد و پنج گرم سکنجبین بخورند و مدت هفت روز این عمل را انجام دهند علاوه بر معالجه سردرد مذکور براى ناراحتى‏هائى از قبیل مالیخولیا (نوعى بیمارى روانى است که مقدمه جنون بوده و شخص مبتلا به آن مرتب خیالات بد و ناپسند مى‏کند) مانیا (نوعى جنون است که بیمار به دیگران حمله مى‏کند و آزار مى‏رساند) و خفقان نیز بسیار نافع است. براى مداواى این ناراحتى‏ها افتیمون را با برابر آن افسنطین مخلوط و مى‏جوشانند و آب مطبوخ را پس‏ از صاف کردن میل مى‏نمایند در معالجه جنون مى‏توان ۲۵ گرم افتیمون را کوبیده و با ۲۵ گرم سکنجبین مخلوط نموده و به بیمار بخورانند و این عمل را هفته‏اى یک‏بار ادامه دهند.
یکى از بزرگان طب سنتى بنام طلا طلى در مجربات خود نوشته که به صدها نفر از افراد مبتلا به جنون و وسواس و مالیخولیا و مانیا مخلوطى از افتیمون و افسنطین و برگ حنظل داده شد و شفا یافتند. افرادى که به کابوس مبتلا مى‏شوند با خوردن افتیمون این حالت از آنان زایل مى‏گردد این‏گونه افراد بهتر است افتیمون را با مقدارى گل قند مصرف نمایند. نوشته‏اند اگر با آبى که افتیمون در آن جوشیده شده غده سرطانى زخم شده را شستشو دهند و مقدارى هم از آب دارو به بیمار بخورانند تا حدودى از پیشرفت آن جلوگیرى مى‏شود.
افتیمون را نباید زیاد بجوشانند چون زیاد جوشاندن از خواص داروئى آن کم مى‏کند.
بلکه مقدارى بیشتر از حالت دم کردن بجوشد که مواد داروئى وارد آب شوند کافى است مقدار خوراک از برگ خشک شده حنظل پنج تا هفت گرم است. که همراه افتیمون و افسنطین به بیمار مالیخولیائى داده مى‏شود.