سرخط خبرها
خانه / اسفناج / اسفناج داروى شفابخش براى بيمارى پلاگر

اسفناج داروى شفابخش براى بيمارى پلاگر

مشخصات گیاه شناسی اسفناج:
اسفناج در كتب طب سنتى با نامهاى «اسفاناخ»، «اسپناج»، «اسفاناج» نامبرده شده و به فارسى اسفناج گفته مى‏شود. به زبان فرانسوى اسفناج راEpinard و به انگليسى‏Spinach گويند. گياهى است از خانواده غازپايان‏Chenopodiaceae جنس‏Spinacia داراى گونه‏هاى مختلفى است و نام علمى گونه خوراكى اسفناج Spinacia Oleracea L . مى‏باشد.
اسفناج گياهى است يكساله و دوساله كه به احتمال قوى بومى ايران است اسفناج در روزگاران كهن در اوايل قرن پانزدهم ميلادى به اروپا راه يافته است. اسفناج كوتاه است و پربرگ، برگهاى اسفناج كمى گوشتى و پهن و نرم به رنگ سبز تيره، مجتمع نزديك به زمين كه به مصرف خوراك مى‏رسد و ضمنا مصارف دارويى دارد. اسفناج در مناطق معتدله مى‏رويد در سرماى زمستان خوب مقاومت مى‏كند و به‏طور كلى دو نوع است نوع بهاره و نوع پاييزه.

نوع بهاره اسفناج داراى بذر خاردار گوشه‏دار تيز و به اسفناج انگليسى معروف است و در اوايل بهار كاشته مى‏شود و نوع ديگر اسفناج كه به هلندى معروف است داراى بذر گرد كروى است و خاك بسيار غنى مى‏خواهد و در پاييز كاشته مى‏شود. اسفناج چون مواد زيادى از خاك مى‏گيرد لذا خاك مزرعه بايد بسيار غنى و پرقوت باشد و بايد كود كافى داده شود. گياه اسفناج در مقابل خشكى و حرارت زياد محيط عاجز است و نامتحمل لذا معمول است كه بيشتر اسفناج را در پاييز مى‏كارند يعنى از تخم اسفناج پاييزه استفاده مى‏شود، زيرا در اين صورت كمى رطوبت خاك ديگر مسئله‏اى نيست بلكه بايد خاك مزرعه زهكش‏دار باشد كه رطوبت زياد زمستان لطمه‏اى به گياه اسفناج نزند و اگر در مواردى از اسفناج تابستانه استفاده مى‏شود بايد بذر اسفناج را در زمين سايه‏دار تازه و مرطوب كاشت و خيلى سنگين مرتبا آبيارى كرد كه خشكى به گياه لطمه نزند. در ايران اسفناج بهاره را از اسفند تا خرداد مى‏توان كاشت و بى‏درنگ هر 30- 15 روز كشت را در قطعات مختلفه انجام داد تا مرتبا برگ تازه اسفناج براى برداشت در مزرعه آماده باشد. اسفناج پاييزه را معمولا در ماههاى مرداد تا آبان و اغلب پس از برداشت گندم مى‏كارند و برگ دادن اسفناج از اوائل آذر شروع مى‏شود و تا فروردين ادامه خواهد داشت.

ترکیبات شیمیای اسفناج:
از نظر تركيبات شيميايى در برگ اسفناج مقدار قابل ملاحظه‏اى ويتامين‏PP يا نيكوتين آميد وجود دارد (ويتامين‏PP كه نياسين‏ نيز گفته مى‏شود از گروه ويتامينهاى‏B است).
بنابراين اسفناج داروى شفابخش براى بيمارى پلاگر است، يعنى اسفناج آنتى‏پلاگروز خوبى است. پلاگرا بيمارى است كه در اثر فقر يا كمى اسيد نيكوتى‏نيك‏ يا نياسين در بدن انسان عارض مى‏شود و به صورت ضعف، تشنج، اختلال گوارش و ايجاد لكه‏هاى قرمزى روى پوست بدن ظاهر مى‏گردد. به علاوه در اسفناج يد و لسيتين‏ و كلروفيل‏ و كاروتن‏ وجود دارد. در برگهاى اسفناج در حدود 009/ 0 ميلى‏گرم در هريك صد گرم برگ ارسنيك وجود دارد. و همچنين 31/ 0 درصد اكساليك اسيد و مقدارى ساپونين‏ در اسفناج يافت مى‏شود. بارانهاى ممتد مقدار ساپونين اسفناج را كاهش مى‏دهد. در گياه تازه اسفناج، مقدار اسيد اكساليك بيشتر است. در اسفناج تازه 934/ 0 درصد و در گياه خشك اسفناج در حدود 2/ 8 درصد اسيد اكساليك وجود دارد و با توجه به اينكه اسفناج تازه در حدود 90 درصد آب دارد، زياد بودن مقدار اسيد اكساليك در گياه تازه روشن مى‏شود.

ترکیبات تخم جوانه زده اسفناج:
در تخم جوانه زده اسفناج و در جوانه‏هاى آن مقدارى آنزيمهاى جنتيوبياز و سلوبياز و ليكناز يافت مى‏شود در اسفناج ماده‏اى به نام اسپيناسين‏ وجود دارد كه‏ ترشحات مربوط به هاضمه را تحريك مى‏كند و به علاوه داراى فوليك اسيد و اسيد فسفوريك و مواد معدنى كلسيم و آهن و فسفر است.

در هريك صد گرم برگ اسفناج خام مواد زير وجود دارد:
آب 90 گرم پروتئين 3 گرم، چربى 3/ 0 گرم، هيدراتهاى كربن 5/ 3 گرم، خاكستر 5/ 1 گرم، كلسيم 93 ميلى‏گرم، فسفر 51 ميلى‏گرم، آهن 1/ 3 ميلى‏گرم، سديم 71 ميلى‏گرم، پتاسيم 470 ميلى‏گرم، ويتامين‏A 8100 واحد بين المللى، تيامين‏ 1/. ميلى‏گرم، رايبوفلاوين‏ 2/ 0 ميلى‏گرم، نياسين 6/ 0 ميلى‏گرم و ويتامين‏C 51 ميلى‏گرم. به‏طورى كه ملاحظه مى‏شود اسفناج از نظر ويتامين‏B ,C ,A ، و مقدار آهن غنى است.

خواص اسفناج:
طبق نظر حكماى طب سنتى اسفناج از نظر طبيعت كمى سرد و تر و تا حدى مى‏توان گفت كه نه سرد است و نه گرم، بلكه معتدل است.
برگ اسفناج خنك‏كننده است و براى كاهش تب و ورم ريه و روده كوچك نافع است.
تخم اسفناج ملين، خنك‏كننده و براى ورم كبد و يرقان مفيد است.

اگر برگ اسفناج با جو پوست‏كنده و به اصطلاح جو سفيد و روغن بادام شيرين پخته شود، براى سرفه‏هاى خشك و تبهاى گرم اشخاص گرم‏مزاج مفيد است و اما در مورد سردمزاجان توصيه اين است كه اسفناج پخته با گوشت پرنده چاق و چرب و برنج و ادويه نظير زنجبيل و هل و دارچين خورده شود.

اسفناج رفع تشنگى مى‏نمايد و سريع‏الهضم‏تر از ساير سبزى‏هاست و براى درد گلو و ورم ملاز يا ورم لهات (گوشت پاره‏اى كه از وسط انتهاى كام آويخته است و آن را اوولا نامند) نافع است و آب تخم اسفناج براى درد ناحيه قلب و درد احشا (اعضاى داخل شكم) مفيد است.

ضماد پخته اسفناج براى ورمهاى گرم و بيمارى شاش‏بند كه از حرارت باشد و ضماد اسفناج براى ورمهاى حاصل از گزش زنبور و سرباز كردن دمل مفيد است. مقدار مصرف عصاره اسفناج 10 گرم است.
در چين و مناطق خاور دور از اسفناج به عنوان بادشكن و ملين استفاده مى‏شود و ماده اسپنياسين ترشحات مربوط به هاضمه را تحريك مى‏كند

نکته:اسفناج چون داراى اكسالات است براى بيماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ‏هاى صفراوى مناسب نيست.

همچنین ببینید

درمان سردرد با اسفناج

درمان سردرد با خوردن اسفناج

درمان سردرد با اسفناج آش اسفناج که گشنیز تازه در آن ریخته شده باشد براى …