كندى و تأخير در سير مدفوع در روده را يبوست نامند. شهرنشينان معمولا روزانه يكبار در صبحگاه و در ساعت معينى تخليه روده مىنمايند. ولى روستانشينان بعلت هواى سالم و زندگى آرام روزى چند بار اين عمل را انجام مىدهند.
مدفوع عادى نرم و برنگ گندمى، سبز يا زرد بوده و تقريبا 75% آن را آب تشكيل مىدهد. يبوست گاه خفيف است گاه شديد. گاهى موقتى است و برخى اوقات دائمى.
بعضى افراد هر دو سه روز يكبار، بعضى نيز يك هفته و گاه دو هفته و بيشتر دفع براز مىكنند. گهگاه بدون تاخير روزانه تغييراتى در حالات فيزيكى و شيميائى مدفوع رخ مىدهد. زمانى مزاج روزى چند بار عمل مىكند. ولى تعداد آن كافى نيست و گاهى نيز يبس است اما همان يكبار هم كه عمل كند حالت اسهالى دارد. رنگ مدفوع يبس، كدر مايل به سياهى بوده، خشك و سخت و بشكل گلولههائى است. اگر مدتى در راست روده مانده باشد سخت و يكپارچه مىشود و غالبا كمى به مخاط سفيد رنگ آغشته بوده و گاه نيز اندكى خونآلود است.
علت ابتلاء به يبوست
بىنظمى تغذيه- برخى اشخاص بواسطه بىنظمى و عادتى ناپسند و يا بعللى ديگر خردخرد غذا مىخورند و بهمين روى در دفع براز اختلال بوجود مىآورند. بعضى افراد خوراكهائى نظير شير، تخممرغ و گوشت مىخورند كه جذب بدن مىگردند و رسوب و فضولاتى ندارند يا اينكه مواد سلولزى ندارند و فضولاتى هم ندارند يا اينكه مواد سلولزى ندارند و فضولات آنها كم و ناكافى است و نمىتواند موجب تحريك و تخليه روده گردد.
خوددارى و عدم دفع بموقع موجب اختلال و عادت شده و سبب تنبلى روده مىگردد.
منبع:
احمديه، عبد الله، راز درمان (رساله اى در پزشكى سنتى و گياه درمانى)، 3جلد، اقبال – تهران، چاپ: هشتم، 1386 ه.ش.