قهوه سبز همان قهوه خام است که قبل از بودادن مورد استقاده قرار میگیرد
خواص و مضرات قهوه سبز را درکتابهای طب سنتی مورد مطالعه قرار میدهیم که مخاطبان عزیز سایت بوعلی باب سلامتی با توجه به منابع موثق قهوه سبز را مورد استفاده قرار بدهند
خواص درمانى قهوه سبز:
آب دمکرده قهوه را بنوشید. مدرّ بول و محرّک و بازکننده گرفتگى ها است
قهوه سبز مسکّن غلیان خون و مسکّن حدّت صفرا و سودا و سوزاندن آن مىباشد
براى رفع مسمومیت از تریاک و فرآوردههاى تریاک و سایر مواد مخدّر قهوه سبز مفید است و حالت چرت و خواب مسمومین را از بین مىبرد
قهوه سبز تبهاى عضوى را تسکین مىدهد
قهوه سبز بدن را در مقابل ناراحتىهاى روحى مقاوم مىسازد
قهوه سبز عمل هضم را سهل مىکند
قهوه سبز بواسیر، احتناق روده، یرقان، وبا و جذام را درمان مىکند
قهوه سبز سردردها و چشم دردها را تسکین مىدهد
قهوه سبز براى درمان مالیخولیا مفید است
قهوه سبز ناراحتى هاى مثانه، قولنج مثانه و کلیه را برطرف مىسازد
قهوه سبز براى کسانى که خواب زیادتر از حالت طبیعى دارند مفید است و خواب آنان را متعادل مىکند
قهوه سبز خشک کننده رطوبات زیادى امعاء مىباشد، قابض است و در قطع بعضى اسهالها مؤثر واقع مىشود.
خوردن دانههاى خام و نارس قهوه براى رفع میگرن یا همىکرنیا و تبهاى نوبهاى مفید است.
یک قاشق قهوه بوداده را با سه قاشق شکر در آب جوش حل کنید بعد یک برش لیمو در آن بیندازید و بخورید. خستگى را برطرف مىسازد، سردردى که از خستگى باشد را تسکین مىدهد.
یک یا دو عدد قهوه بوداده را در دهان خوب بجوید و بخورید. بوى سیر را از دهان مىبرد.
انگشت پیچ(شکلات سنتی) قهوه سبز با عسل براى درمان سرفه بلغمى و سیاه سرفه مفید است.
براى درمان چشم دردى که از زکام باشد و یا زکام در موقع مالاریا. قهوه خام را بجوشانید و با آن بخور دهید و نصف استکان آن را هم بنوشید. بهبود حاصل مىشود.
گرد کوبیده قهوه سبز براى معالجه سوختگى از آتش و آب جوش نافع است.
ضماد قهوه سبز با عسل براى ترمیم عضو از جا دررفته مصرف مىشود.
تذکر در مورد قهوه سبز و مضرات قهوه سبز:
مداومت در خوردن قهوه سبز ایجاد سردردهاى مزمن مىکند،
قهوه سبز افرادى که قلب ضعیف دارند آنان را به خفقان مبتلا مىسازد
قهوه سبز در دستگاه گوارش ایجاد نفخ مىکند
قهوه سبز ایجاد قولنج مىکند
قهوه سبز بدن را آماده براى ابتلا به بیمارى کابوس و مالیخولیا مىسازد
قهوه سبز ریه را خشک و خشن مىسازد
قهوه سبز قدرت جنسى را کاهش مىدهد
قهوه سبز به خصوص براى افرادى که داراى طبیعت سرد و خشک هستند، براى اشخاصى که ناراحتى عصبى دارند مضر است.
منبع: حاجى شریف، احمد، اسرار گیاهان دارویى، ۱جلد، حافظ نوین – تهران، چاپ: چهارم، ۱۳۸۶ ه.ش.
و در ادامه گروه بوعلی باب سلامتی خواص و مضرات قهوه سبز را در کتاب دائره المعارف بزرگ طب اسلامى مورد مطالعه قرار میدهیم
مزاج قهوه سبز:سرد و خشک
نوشیدن آب پخته قهوه سبز باز کننده سدد و مسکن درد و گرمى و سوزش صفرا و سودا و پاک کننده اخلاط غلیظ است.
قهوه سبز نیز در تبهاى خونى و صفراوى و سوداوى در اوایل و بعد از بروز حصبه و آبله و تب ربع مفید است.
قهوه سبز همچنین نافع یرقان و مدر بول و خشک کننده رطوبات و دافع سرفه بلغمى و نزلات و مقوى معده و نافع انواع سردرد و مالیخولیا، بواسیر و به قول حکیم عماد الدین محمود قهوه سبز نافع جذام مىباشد.
نیمه بریان قهوه نافع اسهال و کثرت خواب و تشنگى زیاد است.
از ضررهاى قهوه سبز این است که سردرد همراه دارد و نیز باعث بیدارى، لاغرى، کم شدن منى، خفقان، نفخ، قولنج، مالیخولیا، کابوس و بواسیر است. البته قهوه سبز براى اشخاص سرد و رطوبتى مزاج و صاحبان اخلاط فاسد بسیار ضرر دارد. و این ضررها بیشتر در کهنه بسیار بریان کرده سیاه باشد، نه خام آن.
صاحب مخزن گوید: حق آن است که مبالغه بسیار از طرفین در منافع و مضار آن بیجا است و ضرر و منافعش بیشتر به مقدار خوراک، عادت، نو و کهنه بودن قهوه و مزاجهاى مختلف دارد. چون قهوه براى قلب ضرر دارد، بهتر است آن را با مروارید مصرف کنند و بخصوص در بیماریهاى حصبه و آبله.
مصلح قهوه سبز:
گفتهاند: مصلح قهوه زنجبیل و نبات و گلاب است. انطاکى نوشته است: کسانى که قهوه را براى نشاط و رفع بیخوابى مىنوشند باید همراه با آن شیرینى و روغن و پسته میل کنند. کسانى که قهوه را با شیر مىخورند احتمال بروز برص در ایشان مىباشد. مؤلف مخزن بهترین مصلح آن را عنبر اشهب و بعد زعفران نوشته است(منبع: محیط اعظم، ج ۱، ص ۳۳۷؛ تحفه حکیم، ص ۲۱۲؛ قرابادین کبیر، ص ۳۴۵٫)
قهوه سبز نیز داراى مواد ترى گونل لین و همچنین اسید کوفالیک، اسید سیتریک، پکتین، نوعى فرمان امولسین مرکب از اکسیداز و غیره است.
قهوه بو داده: قهوه سبز قابلیت مصرف از نظر تغذیه ندارد و چون پس از بو دادن، عطر قوى و مطبوع پیدا مىکند از این جهت آن را پس از بو دادن، بهصورت نیمکوب یا گرد در آورده، دم کرده آن را مصرف مىکنند.
بر اثر بو دادن، مواد قندى قهوه کاهش کلى پیدا مىکند و به ۱/ ۱ درصد مىرسد. بر اثر بو دادن، مادهاى به نام کافئون در دانه قهوه به وجود مىآید که نوعى روغن فرّار، سنگین، قهوهاى و بسیار معطّر است.
عمل فیزیولوژیکى و سمیّت قهوه: بر روى جریان گردش خون تأثیر نموده، ضربان نبض و انرژى انقباضات ماهیچه دل را بهطور محسوسى افزایش مىدهد ضمنا ترشح و دفع ادرار را زیاد مىکند.
مصرف زیاد قهوه عوارضى دارد بخصوص در اشخاص عصبى بهوجود مىآورد مانند آنکه موجبات بیخوابى، طپش قلب، درد معده، سوء هاضمه، بى اشتهایى، احساس صداهایى در گوش، سرگیجه، مشاهده اشباحى در مقابل چشم، کابوس، لرزش، زیاد شدن عمل رفلکسها، کم شدن تمایلات جنسى و ضعف عمومى را فراهم مىکند. با قطع شدن مصرف قهوه، عوارض مذکور معمولًا از بین مىرود ولى در این مورد باید حساسیت اشخاص در مقابل مصرف قهوه نیز به حساب آورده شود.
خواص درمانى قهوه سبز :
قهوه سبز کمتر به مصارف درمانى مىرسد فقط از خیسانده آن گاهى براى رفع رماتیسم و از گرد آن بهعنوان تب بر استفاده به عمل مىآید.
از قهوه بو داده بهعنوان نیرو دهنده در رفع ضعف قوا، در طى دوران بیمارى حصبه و در برخى بیماریهاى ریوى مانند ذات الریه و همچنین در رفع سردردهایى که پس از مصرف غذا حاصل مىشود، استفاده مىگردد.
از قهوه در رفع مسمومیتهاى ناشى از مصرف الکل، بخصوص در مسمومیتهاى تریاک استفاده به عمل مىآید. دم کرده گرم آن، طعم ناپسند بعضى از فرآوردههاى دارویى مانند سولفات منیزى و املاح کینین را مخفى مىسازد. گرد قهوه اثر قابض و ضد عفونى کننده دارد و از آن، جهت رفع بوى بعضى از ترکیبات دارویى و همچنین مخفى ساختن بوى یدوفرم مىتوان استفاده کرد.
کافئین اثر مقوى قلب و مدرّ دارد و در ضعف قلب ناشى از بیماریهاى عفونى نظیر ذات الریه و تب حصبه و همچنین در سنکوپها، آب آوردن انساج و خیزهاى سطحى بدن اثر مفید ظاهر مىکند. بهعلاوه کافئین داراى اثر نیرو دهنده سیستم عصبى و ماهیچهاى است و از آن در رفع بعضى دردهاى عصبى و همچنین ضف اعصاب استفاده مىگردد.
صور دارویى:
قهوه سبز بهصورت خیسانده ۲۰ گرم در ۱۵۰ گرم آب سرد و صاف کردن پس از ۱۲ ساعت یا گرد آن بهصورت کاشه هاى محتوى ۲۵/ ۰ گرم مصرف مىشود. قهوه بو داده به صورت دم کرده، شربت و تنقیه به کار مىرود.
کافئین در مصارف داخلى به مقادر ۵۰/ ۰ تا ۵۰/ ۱ گرم در ۲۴ ساعت بهصورت کاشه، حب، شربت یا محلول به دفعات ۱ تا ۲۵/ ۰ گرم در اشخاص بالغ مصرف مىشود. مصرف بیش از اندازه قهوه مىتواند عامل مهمى در ایجاد سکته قلبى در مردان شود. اداره بهداشت برلین اعلام کرد: مصرف زیاد قهوه، در بالا رفتن چربى خون و در نتیجه، سکتههاى قلبى مردان مؤثر است.
منبع: نورانى، مصطفى، دائره المعارف بزرگ طب اسلامى (نورانى)، ۱۲جلد، ارمغان یوسف – قم، چاپ: اول، ۱۳۸۴ ه.ش.
تهیه شده توسط گروه بوعلی باب سلامتی
منابع مورد استفاده در این مقاله:
نورانى، مصطفى، دائره المعارف بزرگ طب اسلامى (نورانى)، ۱۲جلد، ارمغان یوسف – قم، چاپ: اول، ۱۳۸۴ ه.ش.
حاجى شریف، احمد، اسرار گیاهان دارویى، ۱جلد، حافظ نوین – تهران، چاپ: چهارم، ۱۳۸۶ ه.ش.
محیط اعظم، ج ۱، ص ۳۳۷؛ تحفه حکیم، ص ۲۱۲؛ قرابادین کبیر، ص ۳۴۵