سرخط خبرها
خانه / اخبار روز طب سنتی / سوپ جوجه‏ در درمان سرماخوردگی

سوپ جوجه‏ در درمان سرماخوردگی

سوپ جوجه‏ جهت درمان و پیشگیری از سرماخوردگی
سوپ جوجه‏ علایم و ناراحتى‏هاى سرماخوردگى را سریعا کاهش مى‏دهد؛ حرارت سوپ جوجه‏ جریان ترشحات مخاط بینى را تسهیل مى‏کند و قبل از اینکه جرم‏هاى میکروبى وقت کافى براى استقرار و تکثیر داشته باشند آنها را خارج مى‏سازد. جالب این است که این اثر شفابخش تنها ناشى از حرارت سوپ جوجه نیست زیرا آب داغ به تنهایى چنین اثرى ندارد و تنها از حرارت سوپ جوجه چنین اثر شفابخشى دیده مى‏شود. ظاهرا اثر شفابخش سوپ جوجه در عطر و بوى خوش و طعم دلپذیر آن نهفته است که این شرایط را آب داغ ندارد و قطعا در سوپ جوجه ماده شفابخشى وجود دارد که منشأ این خاصیت است.
دکتر استفن رنارد ، استاد گروه پزشکى داخلى در دانشگاه نبراسکا در تحقیقى که در مورد اثر سوپ جوجه خانگى انجام داده، دریافته است که سوپ جوجه فعالیت نوتروفیل‏ها را کاهش مى‏دهد. نوتروفیل‏ها گلبول‏هاى سفید خون هستند که در مواقع سرماخوردگى به محل التهاب جلب شده، موجب ایجاد و تشدید ترشحات مخاطى و تحریک مجارى هوا مى‏شوند.
سوپ جوجه‏ در درمان سرماخوردگی
محققان ضمنا فکر مى‏کنند که قسمتى از خواص شفابخش سوپ جوجه ممکن است در نفس ساختمان جوجه نهفته باشد. از جمله طبق نظر دکتر زیمنت‏ ، استاد پزشکى در دانشگاه کالیفرنیا در لس‏آنجلس، در جوجه نوعى اسید آمینه به نام سیستئین‏ یافت مى‏شود که از نظر ترکیب شیمیایى و خاصیت، شبیه داروى استیل سیستئین‏ است و معمولا در پزشکى رسمى از استیل- سیستئین براى درمان بیماران مبتلا به برونشیت و سایر عفونت‏هاى مجارى تنفسى استفاده مى‏شود. دکتر زیمنت مى‏گوید اصولا ماده استیل سیستئین بدوا به‏طور طبیعى از پرها و پوست جوجه گرفته شده است. دکتر زیمنت که از محققان معروف سرماخوردگى و انفلوانزاست و سال‏هاى متمادى‏ در این رشته از بیمارى‏ها تجربیاتى دارد، یک پزشک انگلیسى است که پس از سال‏ها طبابت در انگلستان به امریکا مهاجرت کرده و در دانشگاه کالیفرنیا در سمت استاد و در عین حال رئیس گروه بیمارى‏هاى هاضمه اشتغال دارد. او همچنین کتاب‏هاى متعددى در این زمینه نوشته است.
دکتر زیمنت مى‏گوید در آب و هواى بسیار نامناسب انگلستان که مردم آن در اعتیاد به دخانیات و سرماخوردگى مشهورند بیمارى سرماخوردگى و برونشیت آن‏چنان شایع است که خودشان آن را بیمارى انگلیسى‏ مى‏نامند، علت آن است که مردم معمولا بیشتر از غذاهاى ساده و غیرتند استفاده مى‏کنند. ولى در کالیفرنیا بیشتر غذاهاى مکزیکى و تایلندى و هندى تند و تیز با ادویه تند مصرف مى‏شود که براى ریه مفید است.
ازاین‏رو بیمارى‏هاى ریوى در آنجا خیلى کم است.

آمار نشان مى‏دهد که مکزیکى‏ها و تایلندى‏ها و هندى‏هاى ساکن کالیفرنیا به‏رغم اعتیاد شدیدى که به دخانیات دارند، بااین‏حال بسیار کم به برونشیت مبتلا مى‏شوند، زیرا صرف‏نظر از هواى ملایم کالیفرنیا، آنها از غذاهاى تهیه شده با گیاهان گرم و تند و تیز استفاده مى‏کنند.
دکتر زیمنت توصیه مى‏کند هر وقت به سرماخوردگى مبتلا مى‏شوید بلافاصله در شروع‏ بیمارى و قبل از اینکه ویروس‏ها مستقر شده و تکثیر یابند یک قاشق مرباخورى ترب تند و یا نیم قاشق مرباخورى فلفل قرمز تند ساییده شده را در یک لیوان آب داغ با کمى عسل خام مخلوط کرده، سر بکشید و نتیجه فورى آن را براى رفع ناراحتى سرماخوردگى و حلق و گلو ببینید؛ و یا از یک سوپ جو که مقدارى سیر و مقدارى فلفل قرمز تند در آن ریخته شده باشد استفاده کنید.
به‏نظر دکتر زیمنت، غرغره آب گرم که حدود ۱۰ قطره سس تند در آن ریخته شده باشد نیز مؤثر است به‏خصوص که به رفع گرفتگى سینوس‏ها هم کمک مى‏کند.

خواص درمانى فلفل قرمز تند:
دکتر پل بوسلاند استاد گروه باغبانى دانشگاه ایالتى لاس کروسز در نیومکزیکو و بنیان‏گذار مؤسسه تحقیقات آثار درمانى فلفل قرمز تند در آن دانشگاه مى‏گوید که براى استفاده از خواص درمانى فلفل قرمز تند نیازى نیست که مقدار زیادى مصرف شود. تنها کافى است حدود نصف قاشق مرباخورى فلفل قرمز تند سایید شده یا ۱۰ قطره سس تند فلفل قرمز را در یک کاسه سوپ جوجه داغ بریزید و میل کنید. این روشى است که در نیومکزیکو در موارد سرماخوردگى عمل مى‏شود و همیشه نتیجه خوبى دارد.

گیاهان تند و گرم از قرن‏ها پیش در طب سنتى در موارد سرماخوردگى و برونشیت تجویز مى‏شده و از خردل براى این ناراحتى‏هاى ریه استفاده مى‏شده است. تقریبا تمام پزشکان طب سنتى ایرانى و چینى و یونانى استفاده از سیر را براى رفع ناراحتى‏هاى سینه تجویز مى‏کردند و خردل را براى آسم و سرفه و التهاب سینه به کار مى‏بردند زیرا براى اخراج اخلاط چسبنده بسیار مؤثرند. در موارد برونشیت‏هاى مزمن که اغلب در اثر دخانیات ایجاد مى‏شود، اخلاط خیلى سفت و چسبنده مى‏شود و به دیواره مجارى تنفسى مى‏چسبند و تارهاى تنفسى نیز در اثر این بیمارى خاصیت مقاومت و نیروى ایجاد ترشحات علیه اخلاط را از دست مى‏دهند. درنتیجه سرفه‏هاى شدید ایجاد و پس از مدتى عفونى مى‏شود و مجارى عبور هوا متورم شده، تنفس مشکل مى‏شود. پزشکان طب سنتى معتقدند که گیاهان تند خاصیت از جا کندن اخلاط را دارند و به‏علاوه اخلاط را رقیق کرده، آن را خارج مى‏سازند. داروهاى جدیدى که براى اخراج اخلاط ساخته شده‏اند نیز در مورد خواص آنها غالبا نوشته مى‏شود: موکوکینتیک‏ ؛ یعنى خلطآور.

دکتر زیمنت نظریه تأثیر گیاهان تند و گرم را چنین تشریح مى‏کند: یک گیاه تند همین‏که وارد معده شود گیرنده‏ها را تحریک کرده، یک سیگنال‏ از طریق عصب واگوس‏ به مغز مى‏فرستد که فورا به ریه‏ها منعکس مى‏شود و در آنجا غدد برونشیتى را تحریک مى‏کند تا ترشحات خود را افزایش دهند. از آنجا که اعصاب در تمام طول مجارى از دهان تا معده نیز تحریک مى‏شوند این عکس‏العمل موجب تحریک غددى که مسئول ترشحات و ریزش آب از چشم و بینى هستند نیز مى‏شود. این ترشحات باعث رقیق شدن و شل شدن اخلاط و کنده شدن و خروج آنها از بینى و سینوس‏ها مى‏شود. در ریه‏ها رقیق شدن اخلاط، بلغم را شل مى‏کنند و یا موجب مى‏شوند که غدّه‏ها کمتر اخلاط سفت چسبنده تولید کنند و درنتیجه براحتى خارج مى‏شوند.

ترکیب شیمیایى در فلفل قرمز که باعث تحریک ترشحات و پاک کردن بینى مى‏شود، ماده‏اى است به نام کاپسایى‏سین‏ که تند و تیزى فلفل قرمز تند ناشى از آن است. زیمنت اضافه مى‏کند که کاپسایى- سین از مشتقات ترکیبى گروه داروهاى شیمیایى به نام گائى‏فنزین‏ است و داروى گائى‏فنزین یک داروى سینه است که ماده فعال ۷۵ درصد داروهاى سینه‏اى و همچنین سایر اکسپکتوران‏ها نظیر روبى- توسین‏ و شربت ویکس و آکتى‏فد و نظایر آن را تشکیل مى‏دهد. و خردل و ترب تند و کارى و سیر نیز نظیر همین اثر را دارند و غدد ترشحى برونش‏ها را تحریک مى‏کنند.

سیر در درمان سرماخوردگى غوغا مى‏کند:
یکى از مهمترین داروهاى سینه‏اى زیمنت، سیر است. او معتقد است که سیر در درمان سرماخوردگى غوغا مى‏کند. در سیر ماده‏اى به نام آلى‏ئین وجود دارد که خیلى نزدیک به داروى شیمیایى اس- کربوکسى میتل سیستئین‏ یا موکودین‏ است که از داروهاى معروف و مؤثر اروپایى براى تنظیم اخلاط هستند. سیر اگر با ویتامین‏C خورده شود از آنها نیز بیشتر مؤثر است زیرا ویتامین‏C کمک مى‏کند که ماده آلى‏ئین سیر به یک ترکیبى که از نظر شیمیایى خیلى شبیه موکودین است تبدیل شود.
براى تأثیر بیشتر سیر توصیه مى‏شود که دنده‏هاى خام سیر بدون اینکه خرد شوند مصرف و خورده شود و یا اگر بلع و خوردن سیر خام خرد نشده که سفت است مشکل است، براى چند ثانیه در حرارتى که آن را نرم کند گذارده شود. به این ترتیب مانع از تبدیل ماده آلى‏ئین به آلى‏سین که خواص دیگرى دارد مى‏شویم. زیرا سیر اگر در خارج از دهان خرد شود آلى‏ئین آن به آلى‏سین تبدیل مى‏شود. بدیهى است که آلى‏سین نیز قسمت عمده خواص دارویى را داراست ولى از نظر خاصیت سینه‏اى ضعیف‏تر از آلى‏ئین است. در خردل ماده‏اى به نام آلیل ایزوتیوسیانات‏ وجود دارد که شبیه آلى‏ئین سیر است. توصیه زیمنت این است که اگر سرماخوردگى یا مشکل سینوس و یا احتقان ریه و یا آسم و برونشیت و عسر النفس دارید و یا اگر فکر مى‏کنید در معرض ابتلا به هریک از اینها هستید، از سوپ و غذاهاى داغ توأم با گیاهان تند استفاده کنید.
بدیهى است اگر کسى به تمام یا برخى از گیاهان تند حساسیت داشته باشد متأسفانه از آن گیاه حساسیت‏زا نمى‏تواند استفاده کند و مصرف این نوع گیاهان را باید با مشورت کارشناس انجام دهد.

براى تهیه سوپ جوجه طبى، دکتر زیمنت و سایر کارشناسان نسخه‏هایى را پیشنهاد کرده‏اند که در اینجا به تعدادى از آنها اشاره مى‏شود.
روش تهیه سوپ جوجه‏
الف) تهیه آب مرغ‏
یک جوجه را پس از تمیز کردن و پوست کندن قطعه‏ قطعه کرده، در ظرف بزرگى با مقدار کافى آب سرد مى‏ریزند به صورتى‏ که آب روى آن را بگیرد.
یک هویج و یک پیاز درشت و چند دنده سیر و یک یا دو عدد برگ‏بو و کمى زردچوبه و نمک به آن‏ اضافه کرده، چند ساعت حرارت مى‏دهند تا خوب پخته شود. سپس آن را از روى آتش برداشته، از صافى رد مى‏کنند تا گوشت و سبزى‏هاى داخل آن خارج شود. مایع به‏دست آمده را کنار مى‏گذارند تا سرد شود و براى اینکه چربى آن گرفته شود آن را در یخچال قرار مى‏دهند. پس از گذشت یک شب، یک ورقه قشر چربى روى سوپ ظاهر مى‏شود که آن را برمى‏دارند. مایعى که به این ترتیب تهیه مى‏شود، مایه تهیه سوپ جوجه است که در ایران اصطلاحا به آن آب مرغ مى‏گویند.

ب) تهیه سوپ جوجه طبق نسخه دکتر زیمنت براى بزرگسالانى که پرهیز از چربى دارند.
مواد مورد نیاز:
– در حدود یک لیتر آب مرغ بى‏چربى که طبق دستور پیش‏گفته تهیه شده باشد.
– یک عدد سیر که داراى حدود ۱۵ دنده باشد.
– ۵ شاخه جعفرى خردشده‏
– ۶ شاخه گشنیز خردشده‏
– یک قاشق مرباخورى فلفل قرمز تند ساییده شده (اگر به فلفل حساسیت نباشد)
– مقدارى برگ‏هاى نعناى خردشده‏
– مقدارى برگ‏هاى ریحان خردشده‏
– یک قاشق پودر کارى‏
سیر و پیاز را پوست کنده، با سایر سبزى‏ها خرد کرده، داخل آب مرغ نموده، حرارت مى‏دهند تا آماده شود. این سوپ را ممکن است چهار قسمت کرده، هر قسمت را در شروع یک غذا به‏طور گرم مصرف کرد. در جریان حرارت دادن سوپ مرغ، استنشاق بخار آن نیز براى باز کردن کوفتگى‏هاى بینى و سینوس‏ها مؤثر است.
نسخه دیگرى از دیگر کارشناسان براى تهیه سوپ مرغ مورد استفاده کودکان و جوانان‏
مواد لازم:
– در حدود ۲ لیتر آب مرغ‏
– ۲۵۰ گرم ماکارونى تازه‏
– شش دنده سیر
– یک عدد غده تازه زنجبیل که پوست آن گرفته و به چند قطعه تقسیم شده باشد.
– سه عدد غلاف فلفل قرمز تند خشک‏
– دو عدد پیاز که چند قطعه شده باشد.
– ۲۴۰ گرم سینه مرغ که پوست آن گرفته شده و به قطعات کوچک تقسیم شده باشد.
– چهار عدد پیازچه که ریز خرد شده باشد.
– و مقدارى زردچوبه و نمک.
ابتدا ماکارونى را در آب‏جوش ریخته و پس از آماده شدن کنار مى‏گذارند. سپس در ظرفى آب مرغ را مخلوط با سیر، زنجبیل، فلفل قرمز، پیاز و ادویه حرارت مى‏دهند تا جوش بیاید و آتش زیر آن‏ را کم کرده، مى‏گذارند تا ۱۰ دقیقه ریزریز بجوشد.
پس از آن قطعات مرغ را اضافه مى‏کنند و حرارت مى‏دهند تا پخته شود. در این موقع ماکارونى را به آن اضافه مى‏کنند و کمى حرارت مى‏دهند تا آماده شود. در آخر قطعات زنجبیل تازه و غلاف فلفل قرمز را از سوپ بیرون مى‏آورند و سوپ را در کاسه‏ها ریخته، پیازچه‏هاى خردشده را روى آن مى‏ریزند.
این سوپ جوجه براى شش وعده کافى خواهد بود که باید هربار به‏طور گرم از آن مصرف شود.

در نسخه دیگرى، مقدارى بامیه و سیب‏زمینى نیز به سوپ جوجه اضافه مى‏کنند. و در نسخه دیگرى براى تهیه سوپ جوجه از مواد زیر استفاده مى‏شود: جو پوست‏کنده ۵۰ گرم، هویج ۵۰۰ گرم، نخودسبز ۵۰ گرم، کرفس یک شاخه خرد شده، پیاز متوسط دو عدد خرد شده، سیب‏زمینى متوسط دو عدد، سیر یک عدد شامل چند دنده، و فلفل قرمز تند و کمرنگ.
این سوپ پس از پخته شدن باید با آب لیموترش تازه خورده شود. این سوپ در عین حال نوعى آش جو است که به عنوان غذاى اصلى نیز مصرف مى‏شود.
نکاتى که در استفاده از سوپ جوجه باید رعایت شود:

طبق تحقیقات کارشناسان، اثر درمانى سوپ جوجه فقط در حدود نیم ساعت باقى مى‏ماند. بنابراین‏ براى استفاده کامل از اثر درمانى آن، لازم است که مقدار بیشترى سوپ تهیه و در یخچال نگهدارى شود و هربار مقدارى از آن را گرم کرده، مصرف نمود. به این ترتیب در هر روز چند بار و هربار مقدارى سوپ جوجه داغ مصرف شود تا ظرف یکى دو روز اثر درمانى آن منعکس گردد.

توصیه دیگر این است که مى‏توان مقدار زیادى آب مرغ بى ‏چربى که اساس تهیه سوپ جوجه است تهیه نمود و آن را در ظرف‏هاى یخ‏گیرى فریزر ریخت که منجمد شود و هربار یک یا چند تا مکعب‏هاى منجمد آب مرغ را برداشته، پس از ذوب کردن براى تهیه سوپ مرغ تازه استفاده کرد.
آب مرغ منجمد را مى‏توان تا شش ماه در فریزر نگه داشت و در مواقع سرماخوردگى در ظرف سال مرتبا از آن استفاده کرد. در اینجا باید افزود اشخاصى که علاقه‏مند باشند از دم‏کرده‏هاى گیاهى نیز براى کنترل سرماخوردگى و انفلوانزاى ساده استفاده کنند مى‏توانند از گیاهان دارویى نظیر ریشه کتیرا، مغز ریشه شیرین‏بیان، اکیناشیا، زنجبیل، انیس، خطمى، ریش بز، اقطى، یاس زرد و پوست بید استفاده نمایند. در گیاه ریش‏بز یا افدرا دو ماده فعال مفید وجود دارد به نام افدرین‏ و پزودوافدرین‏ . ماده پزودوافدرین آن‏چنان مؤثر است که در ساختن برخى داروهاى بدون نسخه سرماخوردگى نظیر سودافد به‏کارمى‏رود.

مراقبت‏هاى ساده دیگر در درمان سرماخوردگی:
۱- استراحت؛ به نظر کارشناسان شاید بزرگترین اشتباهى که غالب اشخاص در آغاز سرماخوردگى مى‏کنند این است که به‏جاى استراحت اصرار دارند با خوردن یک مسکن قوى کمى آرام گرفته، از خانه خارج شده و به فعالیت روزانه خود ادامه دهند. با این روش نه تنها به توانایى سیستم دفاع طبیعى بدن براى مبارزه با بیمارى لطمه مى‏زنند بلکه با رفتن بین مردم موجب پخش شدن و گسترش ویروس‏ بیمارى شده و عده دیگرى را نیز آلوده مى‏نمایند.
درصورتى‏که اگر یکى دو روز ضمن استفاده از کمک‏هاى اولیه اشاره شده استراحت کنند بهبود بیمارى سریع‏تر خواهد بود.

۲- خوردن روزانه ۸- ۶ لیوان آب ساده و یا مخلوط آب لیموترش تازه
به تسریع بهبود بیمارى بسیار کمک مى‏کند. زیرا در آغاز بیمارى، براى دفع سموم و فضولات سلولى که در جریان مبارزه ضد ویروسى ایجاد شده‏اند، بدن انسان نیاز به آب دارد که آنها را شسته و خارج سازد. به‏علاوه تنفس هواى مرطوب و خنک نیز در این دوره براى جلوگیرى از خشک شدن بینى و مجارى تنفسى بسیار مؤثر است زیرا خشک شدن مجارى تنفسى زمینه را براى استقرار و تکثیر ویروس بیشتر آماده مى‏سازد. و مرطوب نگه داشتن هواى خانه براى تحقق این نظر بسیار مفید است. وجود گیاهان آپارتمانى در داخل خانه براى مرطوب نگه داشتن هواى خانه مؤثر است و بخصوص در مناطق داراى هواى خشک (مانند تهران و اغلب شهرهاى ایران) گذاردن ظرفى پر از آب در بالاى رادیاتورها و یا روى شعله کم اجاق‏هاى آشپزخانه براى مرطوب نگه داشتن هواى خانه سودمند است. بدیهى است که آب این ظرف‏ها باید مرتبا تجدید شود و اگر چند برگ اوکالیپتوس در آنها انداخته شود، تنفس بخار ضدعفونى‏کننده آن بیشتر یارى‏رسان است.

۳- شستشو و تخلیه منظم بینى با آب‏نمک رقیق:
براى این کار مى‏توان یک قاشق چایخورى کوچک نمک طعام را در یک لیوان آب مخلوط کرد و مقدارى از آن را به داخل بینى بالا کشید. باید سر را کمى بالا گرفت، یک‏بار تنفس کنند که مایع کاملا داخل مجارى بینى شود و پس از آن بینى را کاملا تخلیه نمایند. و چون متأسفانه ویروس سرماخوردگى بسیار مقاوم است و مدتى در هر شرایط زنده مى‏ماند، دستگیره در اطاق‏ها و روى نرده پله‏ها و میله‏هاى موجود در وسایل نقلیه عمومى و نظایر آن تا مدت‏ها آلوده به ویروس هستند. بنابراین لازم است که مرتبا دست‏ها با آب گرم و صابون خوب شسته شود. تا حال در حدود ۲۰۰ نوع ویروس سرماخوردگى شناسایى شده است و در فصول تغییر هوا و سرما، احتمال مبتلا شدن بسیار است. به‏خصوص به کودکان که از مجتمع‏هاى آموزشى و مدارس به خانه باز مى‏گردند باید تأکید شود که دست‏هاى خود را با آب و صابون بشویند.

۴- در موقع عطسه و سرفه کردن باید مراقب بود که جلوى دهان بسته باشد. تحقیقات نشان مى‏دهد که در هر عطسه ممکن است ذرات حامل ویروس از داخل دهان و بینى تا چند متر پخش شود و این ویروس‏ها با سرعت ۳۰۰ کیلومتر در ساعت به اطراف گسترش مى‏یابند. بهترین راه آن است که با دستمال کاغذى مانعى در مقابل دهان ایجاد شود و پس از آن دستمال کاغذى آلوده به محل سربسته زباله انداخته شود. استفاده از دستمال پارچه‏اى براى این کار صحیح نیست زیرا ذرات حاوى ویروس در داخل دستمال مى‏مانند و موجب آلودگى‏هاى وسیعى مى‏شوند. ضمنا نباید مانع از بروز عطسه شد، زیرا ممکن است این کار موجب شود ویروس‏ها با فشار قسمتى از گوش را آلوده کنند. اگر تصادفا عطسه‏اى ناگهانى بروز کند که فرصت تهیه دستمال کاغذى نباشد ناچار باید با دست‏ها جلوى بینى و دهان گرفته شود و بلافاصله دست‏ها با آب و صابون شسته شود.

تهیه و تنظیم از گروه بوعلی باب سلامتی
منبع: میر حیدر، حسین، غذا درمانى، ۴جلد، دفتر نشر فرهنگ اسلامى – تهران، چاپ: چهارم، ۱۳۸۶ ه.ش.

همچنین ببینید

درمان گیاهی سرماخوردگی

درمان سرماخوردگی با پودر سرماخوردگی

درمان سرماخوردگی با پودر سرماخوردگی در طب سنتی گیاهان دارویی بهترین گزینه برای درمان سرماخوردگی …