بوعلی بوعلی باب سلامتی
چیرگى اخلاط چهارگانه در بدن
اخلاط خون , بلغم , صفرا و سودا که عامل بسیاری از مشکلات بدن چیرگی اخلاط چهارگانه است
دانستن علایم اخلاط چهارگانه بسیار مهم است
چیرگى خلط خون در بدن:
اگر علائم امتلاى آوندها از خلط پدید آید و خون، خلط پرکننده آوند باشد سنگینى زیادى به بدن عارض مى شود و بویژه بیخ چشم ها و سر و دو گیجگاه شخص سنگینى مى کنند؛ تمطط (از هم کشیدگى) و خمیازه به شخص دست مى دهد؛ خواب گران و دیرپا بیمار را فرامى گیرد، و تیرگى به حواس وى و کندى به فکرش راه مى یابد. بدن شخص بدون رنج کشیدن و کار کردن قبلى خسته مى شود؛ در دهانش طعم شیرین غیر عادى احساس مى کند و زبانش سرخ مى گردد. ممکن است دملهائى در بدن و جوشهائى در دهان بیمار ظاهر شود؛ خون بسهولت در مواضع مختلف بدن وى (از مقعد، بینى و لثه) جریان مى یابد. علائم این چیرگى خون را مى توان از کیفیت مزاج و علائم سابق الذکر و نوع مسکن و عمر و روش شخصى و دور افتادن از رگ زدن اعتیادى دریافت. همچنین کسى که به این علت مبتلا باشد، خوابهاى متناسب با علت را مى بیند، مثلا کسى که در خواب چیزهاى سرخرنگ مى بیند، به خونریزى زیاد مبتلا مى شود و خونش غلیظ مى گردد و چنان مى شود که ذکر کردیم.
چیرگى خلط بلغم:
علائم چیرگى بلغم عبارتند از: رنگ شخص بسیار سفید مى شود؛ فروهشتگى رخ مى دهد؛ محل لمس در بدن نرم مى گردد؛ سردى بر بدن وارد مى آید؛ آب دهان زیاد و چسبنده مى گردد و تشنگى کم مى شود. همه این حالات علائم چیرگى بلغم است مگر در حالتى که بلغم چیره شده (بویژه در هنگام پیرى) شور طعم باشد.
همچنین هضم شخص ضعیف و جشاء وى (مایعى که بر اثر بهم خوردن دل به دهان مى آید) شور و ادرارش سفید مى گردد؛ خواب بیمار زیاد مى شود و بر اعصاب وى سستى و تنبلى بر ذهنش کندى روى مى آورد و نبض وى آهسته و نامرتب مى زند. علائم این عارضه را نیز باید از عمر و عادات و حرفه و مسکن و نشانه هاى مذکور در بالا جست.
این نوع بیماران در خواب آبها، رودخانه ها، برف، باران و سرماى لرزه آور مى بینند.
چیرگى خلط صفرا:
اگر خلط پرکننده آوند، صفرا باشد پوست و چشم هاى بیمار زرد مى شود؛ دهنش تلخ و زبانش زبر و خشک مى گردد؛ در بینى احساس خشکى مى کند؛ از نسیم سرد لذت مى برد؛ بسیار تشنه مى شود؛ حرکات تنفسى اش تند مى گردد؛ علاقهاش به طعام کم مى گردد؛ دلش بهم مى خورد و استفراغ زرد و سبز بیرون مى دهد. این بیمار حالات سوزنده مطبوع بر پوست و حالت فراشا (قشعریره) مانند فرو کردن سوزن در بدن احساس مى کند. درباره این بیمار باید تدابیر ذکرشده سابق، عمر و مزاج و عادت و مسکن و زمان و حرفه شخصى بررسى شود. چنین بیمارى در خواب، آتش و نوارهاى زرد مى بیند؛ چیزهائى که اصولا زردرنگ نیستند در نظر وى زرد مى نمایند. همچنین در رؤیا، التهاب و گرماى حمام و یا تابش خورشید را احساس مى کند.
چیرگى خلط سوداء:
در بیمارى که سودا چیره مى شود، پوست وى خشک و پژمرده و خونش سیاه و غلیظ مى شود؛ وسوسه و خیالاتش زیاد مى گردد؛ دهانه معدهاش مى سوزد و اشتهاى کاذب بوى دست مى دهد. ادرار او بدرنگ و سیاه و سرخ و غلیظ مى گردد. بدنهاى سیاه و پرموى بیشتر و بدن سفید و کم موى کمتر بدان مبتلا مى گردد. همچنین به بیمار سودائى به کسیاه و دملهاى بد روى مى آورند. علائم این بیمارى را نیز باید از حالت طحال، عمر، مزاج، عادت، مسکن، حرفه و زمان و از خوابهاى هولناک، دیدن پرتگاه و یا دیدن چیزهاى سیاه در خواب، ترس و از روى تمام راهنمائى هاى سابق الذکر استنباط کرد.
مصرف عدس زیاد باعث افزایش خلط سودا و در نتیجه به بیماری های زیادی از جمله سرطان , جذام , افسردگی, ناراحتی های اعصاب دچار می شود
در مورد عدس به مطلب زیر رجوع کنید
مصرف زیاد عدس سرطانزا است
منبع:
ابن سینا، حسین بن عبد الله – مترجم: شرفکندى، عبد الرحمن، قانون (ترجمه شرفکندى)، ۸جلد، سروش – تهران، چاپ: دهم، ۱۳۸۹ ه.ش.
