کاهو

 گیاه کاهو

نام فارسی : کاهوی بستانی معروف به کاهو سالاد

نام آن در عربی و طب سنتی ايران  : خَسّ (همان کاهوی پرورشی)

ترکی : خاس

فرانسه : Laitue cultivee

انگليسی : Lettuce

نام علمی : Lactuca sativa L.

کاهو به طور کلی از نظر گياهشناسی و خواص طبی به دو دسته تقسيم می شود 1) کاهوی بستانی يا پرورشی و اهلی 2) کاهوی وحشی يا کاهوی بری خودرو

کاهوی پرورشی گياهی است از خانواده Compositae

خصوصيات گياه شناسی :

کاهوی پرورشی گياهی است علفی يکساله دارای برگهای پهن و دراز برنگ سبز روشن ، چرب و شفاف ، کمی شیرين ، نازک و لطيف ، مطبوع ، سهل الهضم و خنک که در ايران در سطح وسيعی کشت آن بخصوص در شمال ايران مرسوم است.

اما کاهوی بری گياهی است با برگهای باريکتر و بلندتر ، بدون چربی و کمی سفت تر، سبزتر و تلخ نسبت به نوع  بستانی

طبيعت و مزاج بستانی آن : سرد و تر در اوايل دوم

طبيعت و مزاج تخم آن : در دوم سرد و خشک

افعال و خواص آن در TIM :

صاف کننده خون است چنانکه صاحب کافی محمد ابن يعقوب کلينی از حضرت ابی عبدالله (ع) نقل می کند که بر شما باد خوردن خس که مولد خون صالح و صاف کننده خون است.

دافع ضرر اختلاف آب و هوا، آرام بخش ، کم کننده صفرا و يبوست صفرا و سودا ، ضد درد و مسکن ، خواب آور ، ملين، مدربول، ضد سرفه که ناشی از گرمی و خشکی باشد. خود گياه کاهو مقوی و تونيک است. بادشکن، ضد سم ، مسهل ضعيف ، رفع کننده تشنگی ، برای جذام ، جنون ، درد پستان ، زخم مثانه و مجاری ادرار ، پختن و خوردن آن با سرکه جهت برانگیختن اشتها و رفع يرقان و تسکين درد معده ، پخته آن خاصيت غذايی بيشتری دارد و موثر بر درد سينه و ازدياد شير است .

در چين از تخم کاهو برای رفع ورم دستگاه تناسلی و برای روييدن مو در جای زخم ها همچنين ازدياد ترشح شيراستفاده می کنند. در کتاب مخزن الادويه آمده است که تخم آن مخدّر، خواب آور و مسکن مواد متحرکه می باشد.

مضرات :

در خوردن کاهو چه بصورت خام يا پخته نبايد زياده روی شود زيرا موجب عوارضی از جمله  ازدياد فراموشی و کم شدن حافظه ، ضعف ديد چشم ، نفخ زياد و کم شدن نيروی جنسی می شود ؛ که برای رفع اين عوارض می توان از نعنا ، کرفس ، هليله پرورده و زيره استفاده کرد.

مصلح : مصطکی

بدل : خشخاش

 

منابع :

مخزن الادويه جلد 2

معارف گياهی – جلد 2 – تاليف  حسين مير حيدر

تحفه حکيم مومن

قانون – ابن سينا