سرخط خبرها
خانه / ترنجبین / خواص ترنجبین و درمان زردی نوزاد

خواص ترنجبین و درمان زردی نوزاد

ترنجبين را به فارسى: ترنگبين مى‏گويند. ترنجبين معرب آن است.
ترنجبين را به عربى: عسل الحاج، به يونانى: سنى رون. به هندى: شكر جواسا. به انگليسى: مينا آذرى دزرت و اهل سودان آن را طنياط و به سنسكريت: يواس شركرا و به لاتينى:frayinus ornus مى‏نامند.

خواص ترنجبین و درمان زردی نوزاد
خواص ترنجبین و درمان زردی نوزاد
ترنجبين از مَنّ‏ها است. درخت ترنجبين را خار بز و خارشتر مى‏گويند. در عربى حاج يا الگول و در سنسكريت درالابها مى‏نامند. اين گياه در مناطق صحرايى مصر و شام، ايران، هند و ميسوپوتاتيا حاصل مى‏شود.
اطباى مسلمين ترنجبين را فاراقيون اثاريون مثل يونانيها نوشته‏اند. اثر درخت ترنجبين ملين، مدر و خارج كننده بلغم است.
ترنجبين يك نوع رطوبت است كه شيرين مى‏باشد و بر درخت خار شتر پديد مى‏آيد. درخت خار شتر در منطقه خراسان و شام زياد روييده مى‏شود.
ترنجبين به فتح تاى فوقانى و راى مهمله و سكون نون و فتح جيم و كسر باى موحد و سكون ياى تحتانى و نون معرب ترنگبين فارسى است و معنى آن عسل تر و به عربى عسل الحاج و به يونانى سخارون گويند.
به هندى شكر جواسا در انگليسى ميناآذرى دزرت و به لغت اهل سودان طنياط گويند و آن شبنمى است كه از آسمان بر درخت خارشتر در ملك شام و خراسان و ما وراء النهر و گرجستان و همدان و نواحى آن مى‏نشيند و منعقد مى‏شود، مانند ريزه‏هاى نبات، مزه ترنجبين شيرين و جالى و بهترين آن سفيد تازه پاكيزه غير مخلوط با برگ و خار آن است كه از خراسان مى‏آورند و بهترين آن سمرقندى تازه سفيد با اوصاف مذكور است.
مزاج ترنجبين گرم و تر در اول و معتدل در حرارت و رطوبت است.
ترشحات و شيرابه‏هاى برگ و ساقه‏هاى گياه خارشتر كه از لحاظ شيميايى نوعى از مَنّ مى‏باشد در تركيب ترنجبين ساكارز و ملزيتوز موجود است و آن در تداوى به عنوان ملين استعمال مى‏شود.
ترنجبين همان مَنّ است كه در تورات و قرآن مجيد آمده است مَنّ ترنجبين بود و سلوى مرغ بريان.
ترنجبين ماده قندى گياهى است با تيغ زدن شاخه گياهى كه آن را خارشتر يا خاربز مى‏نامند به دست مى‏آيد. اين خار بيشتر در نواحى شمالى ايران و در اطراف كوير مى‏رويد در طب ايران به عنوان دارو و همچنين براى شيرين كردن جوشانده‏ها به مقدار 70- 80 گرم تجويز مى‏نمايند.
ترنجبين: ماده شيرينى است كه از گياهى به نام خارشتر چكيده‏اش گرفته مى‏شود كه‏ در اواخر تابستان خشك شده ترنجبين‏دار آن را روى سفره تكان مى‏دهند تا چكيده‏هاى شيرينى از آن بريزد. ترنجبين را مقدار زياد ده تا هفتاد گرم براى شيرين كردن داروها و نرم كردن سينه و روده در بيماريهاى عفونى مشكوك بكار مى‏برند.
تركيبات شيميايى ترنجبین:
ترنجبين داراى موسيلاژ 15%، املاح كلسيم، سيلسيم، گوگرد، منيزيم و آلومينيوم، داراى خواص ملين نرم كننده سينه و يك داروى خلطآور، خاصيت ضد عفونى كننده، ميكروبها را از بين مى‏برد.
ترنجبین، صفرا و اخلاط سوخته را دفع مى‏كند، مقوى كبد، معده و رودها است، حرارت و التهابات درونى را تسكين مى‏دهد، غم و غصه را برطرف مى‏سازد، سينه و گلو را نرم مى‏كند امراض عفونى روده‏اى كه احتياج به تبريد دارند و ضماد ضد عفونى كننده پوست، قرقر شكم را از بين مى‏برد.
ترنجبين نرم كننده سينه و روده‏، خاصيت ضد عفونى كننده، صفرا و اخلاط سوخته را دفع مى‏نمايد مقوى كبد و معده و روده‏ها، حرارت و التهاب درونى را تسكين مى‏دهد سينه و گلو را نرم كرده سرفه را تسكين مى‏دهند و شهوت را تقويت مى‏كند، بدن را گرم مى‏كند، در تبهاى حاد، آبله مرغان، انواع حصبه و اسهال خونى و بواسير پيدا شدن خون در ادرار براى معالجه و پيش‏گيرى نرمى استخوان اثرى نيكو و موثر دارد.
خواص ترنجبین:
1- ترنجبین براى سرفه در خون آمدن با سرفه بلغم را از ريه خارج مى‏كند.
2-ترنجبین جهت سل، دق، تب محرقه و سرفه خشك را مفيد است.
3- ترنجبین براى صاحبان مزاج گرم مقوى باه است.
4- ترنجبین در زكام، نزله و سرفه مفيد است، سينه را از بلغم صاف مى‏كند و قبض معده (امساك) را دور مى‏كند.
5- ترنجبین مقوى باه و اعصاب است.
ترنجبين حتى از شيرخشت ملين و هاضم‏تر است خارج كننده بلغم، صاف كننده خون و مدر است و استعمال آن با شير چاق كننده و مقوى باه است در بعضى مناطق خارشتر را با دهتوره سياه، تنباكو و نانخواه سوزانده و از بخار و دود آن براى مرض ربو استفاده مى‏كنند.
ترنجبين شبنمى است كه اكثرا در خراسان و ما وراء النهر فرود آيد و در مملكت ما بيشتر بر گياه موسوم به حاج مى‏نشيند. تازه و سفيدش خوب است. معتدل و مايل به گرمى و نيز ملين است و زداينده سرفه و سينه را نرم مى‏كند.
ترنجبین جهت زردی نوزاد اسنفاده می شود و بسیار مفید است
ترنجبين تشنگى را فرونشانده اسهالش ملايم است و صفرا بيرون آورد و داروى اسهالش ده مثقال تا بيست مثقال برحسب مزاج شخص است.
ترنجبين براى لينت مزاج بكار رفته، صفراآور و محرك قوه باه جهت سرفه و درد سينه بكار مى‏رود و چون داراى مقدار زيادى ساكارز و ملزيتوز و مواد لعابى مى‏باشد داراى خاصيت تليين و تحريك امعاء بوده، به مقدار چهل گرم مصرف مى‏شود. داروى نرم كردن سينه و روده‏ها بخصوص در بيماريهاى عفونى مشكوك بكار مى‏برند.
براى رفع سرفه و تسكين حرارت درونى و دفع تب و دفع خارش مفيد است.
ترنجبين چون ملين است براى اغلب امراض مفيد است.
ترنجبين مختصرى خاصيت ملين دارد داروى نرم كردن سينه و روده در بيماريهاى عفونى مشكوك به كار مى‏برند.
از گلها و گياه روى زخمهاى بد و جراحتها مى‏گذارند التيام بخش است به عنوان مسهل در موارد يبوست استفاده مى‏شود براى تصفيه خون كنترل سرطان و بيماريهاى پوستى تجويز مى‏كنند.

ترنجبين ملين، صفراآور، محرك قوه باه و امعاء، درمان سرفه، تب‏هاى بثورى حصبه و اسهال خونى.
ترنجبين تبهاى گرم را سود كند، طبيعت را نرم گرداند و سعال را بنشاند، هر چه در سينه و شش باشد پاك كند، مثانه را جلا دهد و قولنج بگشايد.

روايت درمورد ترنجبین:
و ظللنا عليهم الغمام و انزلنا عليهم المن و السلوى كلوا من طيب ما رزقنكم.
و سايبان ساختيم (در صحراى تيه) برفراز ايشان ابر را و فرود آورديم بر ايشان ترنجبين و مرغ بريان را (گفتيم) بخوريد از پاكيزهاى آنچه روزى داده‏ايم.

منابع:
مجموعه طب سنتى و گياهى
معارف گياهى
درمان طبيعى
فرهنگ خواص خوراكيها
خواص ميوه‏ها و خوراكيها، داروهاى گياهى
گلها و گياهان شفابخش